ان‌شاءالله

همه کارها را خدا انجام می‌دهد. توهم نزنیم!

***

در یکی از روزهای گرم مدینه، امیرالمؤمنین (سلام‌الله‌علیه) باری بر دوش داشتند و رهسپار بیرون شهر بودند. یکی از عابران با دیدن ایشان پرسید: «یا علی! همراهت چیست؟» حضرت فرمودند: «خرما، ان‌شاءالله!» مرد از پاسخ حضرت شگفت‌زده شد و دیگر چیزی نپرسید. ولی امام پاسخ درستی داده بودند. مدتی نگذشت که مزرعه اطراف مدینه پر از نخل‌های خرما شده بود.[1] حضرت می‌دانستند که تمام کارهای عالم تنها با خواست و برنامۀ خدا پیش می‌رود و هستۀ خرما نیز تنها با خواست او درخت خرما می‌شود.

وَلا تَقولَنَّ لِشَیءٍ إنّی فاعِلٌ ذلِکَ غَداً إلّا أَن یَشاءَ اللَّهُ[2]
و هرگز دربارۀ هیچ‌چیز مگو که «من فردا آن را انجام می‌دهم»؛ مگر اینکه خدا بخواهد.